DE CONGRUENTES SECUNDI GRADUS.
Ium fere usum habeat, tamen propter simplicitatem atque generalitatem memoratu
dignum est.
Numerus quicunque A per numerum primum 2m-f-1 non divisibilis, huius
primi residuum est vel non-residuum, prout A m = -f-1 vel e=— 1 (mod. 2m-\- 1).
Sit enim pro modulo 2m —j— 1 in systemate quocunque numeri A index a,
eritque a par quando A est residuum ipsius 2m-f-l, impar vero quando A
non-residuum. At numeri A m index erit ma, i. e. =0 vel =iw(mod. 2m),
prout a par vel impar. Hinc denique A m in priori casu erit = -f- 1 , in poste
riori vero =—1 (mod. 2m-f 1). V. artt. 57 , 62.
Ex. 3 ipsius 13 est residuum quia 3 6 = 1 (mod. 13), 2 vero ipsius 13
non-residuum, quoniam 2 6 = —1 (mod. 13).
At quoties numeri examinandi mediocriter sunt magni, hoc criterium oh
calculi immensitatem prorsus inutile erit.
Disquisitiones de numeris primis quorum residua aut non-residua sint numeri dati.
1 07.
Facillimum quidem est, proposito modulo, omnes assignare numeros, qui ip
sius residua sunt vel non-residua. Scilicet si ille numerus ponitur =m, deter
minari debent quadrata, quorum radices semissem ipsius m non superant, sive
etiam numeri his quadratis secundum m congrui (ad praxin methodi adhuc expe
ditiores dantur), tuncque omnes numeri horum alicui secundum m congrui, erunt
residua ipsius m, omnes autem numeri nulli istorum congrui erunt non-residua. —
At quaestio inversa, proposito numero aliquo, assignare omnes numeros quorum ille
sit residuum vel non-residuum, multo altioris est indaginis. Hoc itaque problema,
a cuius solutione illud quod in art.praec. nobis proposuimus pendet, in sequentibus
perscrutabimur, a casibus simplicissimis inchoantes.
Residuum — 1.
108.
Theorema. Omnium numerorum primorum formae 4 —1 est residuum
quadraticum, omnium vero numerorum primorum formae 4 n-f- 3, noti-residuum.
Eoe. — 1 est residuum numerorum 5,1 3,17,29, 37,41,53, 61.7 3, 89, 97
etc., e quadratis numerorum 2, 5,4, i 2, 6, 9, 23, 1 1,27, 34, 22 etc. respective ori-