OMNEM FUNCTIONEM ALGEBRAICAM ETC.
9
2
6.
Quae contra demonstrationem D’ALEMBERTÍanam obiici posse videntur, ad
haec fere redeunt.
1. 111. d’A. nullum dubium movet de existentia valorum ipsius x, quibus va
lores dati ipsius X respondeant, sed illam supponit, solamque formam istorum
valorum investigat.
Quamvis vero haec obiectio per se gravissima sit, tamen hic ad solam dictio
nis formam pertinet, quae facile ita corrigi potest, ut illa penitus destruatur.
2. Assertio, o> per talem seriem qualem ponit semper exprimi posse, certo
est falsa, si X etiam functionem quamlibet transscendentem designare debet (uti
d’A. pluribus locis innuit). Hoc e. g. manifestum est, si ponitur X = e sive
x = Attamen si demonstrationem ad eum casum restringimus, ubi X est
functio algebraica ipsius x (quod in praesenti negotio sufficit), propositio utique
est vera. Ceterum n’A. nihil pro confirmatione suppositionis suae attulit; cel.
Bougainville supponit, X esse functionem algebraicam ipsius x, et ad inventio
nem seriei parallelogrammum NEWTONianum commendat.
3. Quantitatibus infinite parvis liberius utitur, quam cum geometrico ri
gore consistere potest aut saltem nostra aetate (ubi illae merito male audiunt) ab
analysta scrupuloso concederetur, neque etiam saltum a valore infinite parvo ip
sius Q ad finitum satis luculenter explicavit. Propositionem suam, Q etiam va-
lorem aliquem finitum consequi posse, non tam ex possibilitate valoris infinite
parvi ipsius Q concludere videtur quam inde potius, quod denotante Q quanti
tatem valde parvam, propter magnam seriei convergendam, quo plures termini
seriei accipiantur, eo propius ad valorem verum ipsius w accedatur, aut, quo
plurium partium summa pro o> accipiatur, eo exactius aequationi, quae relatio
nem inter o et Q sive <2? et X exhibeat, satisfactum iri. Praeterea quod tota
haec argumentatio nimis vaga videtur, quam ut ulla conclusio rigorosa inde col
ligi possit: observo, utique dari series, quae quantumvis parvus valor quantitati,
tricas adhibuisse, atque X tamquam abscissam, x tamquam ordinatam curvae spectavisse (secundum morem
omnium geometrarum primae huius saeculi partis , apud quos notio functionum minus usitata erat). Quia vero
omnia ipsius ratiocinia, si ad ipsorum essentiam solam respicis, nullis principiis geometricis, sed pure analyti-
cis innituntur, et curva imaginaria, ordinataeque imaginariae expressiones duriores esse lectoremque hodier
num facilius offendere posse videntur, formam repraesentationis mere analyticam hic adhibere malui. Hanc
annotationem ideo adieci, ne quis demonstrationem n’ALEMBERTianam ipsam cum hac succincta expositione com-.
parans aliquid essentiale immutatum esse suspicetur.