AD MENSURAM ABSOLUTAM REVOCATA. 93
ls ad inclina-
valorem per tztzI dividere oporteret, denotante l longitudinem penduli simplicis
per unitatem temporis vibrantis, ita ut generaliter haberetur TM = -fuToTi ’ vel
pro casu nostro TM = ^ .
ad aequili-
s atque axem
etereaque mo-
firca punctum
denotante T
s magnetici ad
ndere corporis
C ducta: ma-
i est elevatio
ìsi iam corpus
ìrìt in planum
boreali ineri
rò positivo ac
us circa axem
lomentum erit
quarum dura
li momentum
ilarum ponde
ro more per tt
cillationis infi-
t unitas virium
= 1 : reductio
ationibus pen-
inite parvae ex
ioque, si quod
magneticus sit
8.
Si experimenta huius generis in acubus magneticis instituuntur ad filum
verticale suspensis, reactio, quam torsio exserit, in experimentis subtilioribus
haud negligenda erit. Distinguamus in tali filo duos diametros horizontales, al
terum D in termino inferiori, ubi acus adnexa est, axi magnetic© acus paralle
lum , alterum E in termino superiori, ubi filum fixum est, ipsi D parallelum
in statu detersionis. Supponamus, E facere cum meridiano magnetic© angulum
v, contra axem magneticum vel D angulum u, eritque experientia duce vis tor
sionis, proxime saltem, angulo v—u proportionalis: statuemus itaque momen
tum, quo haec vis angulum u ipsi v aequalem reddere nititur, = (v—-u) 9.
lam quum momentum vis magneticae terrestris ad angulum u minuendum sit
= TMsiiiu, conditio aequilibrii continetur in aequatione (v — m)9 = TM sin u,
quae eo plures solutiones reales admittet, quo minor est 9 respectu ipsius TM:
quatenus autem hic tantummodo de valoribus parvis ipsius u agitur, tuto eius
loco hanc adoptare licet [v — u) 9= TMu sive ~ = —jp-}-1. In apparatibus
nostris terminus fili superior brachio horizontali mobili adnexus est, quod portat
indicem in peripheria circuli in gradus divisi incedentem. Etiamsi itaque error
collimationis (i. e. divisio cui respondet valor v = 0) nondum satis exacte cogni
tus sit, tamen iste index differentiam binorum valorum ipsius v monstrat; per
inde alia apparatus pars differentiam inter valores ipsius u statui aequilibrii re-
spondentes summa praecisione subministrat, patetque, valorem ipsius —\- 1
e divisione differentiae inter duos valores ipsius v per differentiam inter valores
respondentes ipsius u obtineri Quatenus inter experimenta ad hunc finem in
stituenda temporis intervallum aliquanto longius praeteriabitur, necesse erit, si
summa praecisio desideratur, ut variationis diurnae declinationis magneticae ratio
habeatur, quod facile fit adiumento observationum simultanearum in secundo ap
paratu , in quo fili terminus superior intactus conservatur: vix opus est monere,
distantiam inter ambos apparatus tantam esse debere, ut sensibiliter se mutuo tur
doptare, illum
bare nequeant.