FIGURAE FLUIDORUM IN STATU AEQUILIBRII.
71
aa:^ = en: CN, i. e. constantes a a, fifi erunt proportionales attractionibus,
quas in eadem distantia exercent duae moleculae quoad volumen aequales, al
tera fluidi altera vasis. lam quum angulus A fiat acutus, recto aequalis, ob
tusus, duobus rectis aequalis, prout fifi<^\aa, = -J-aa, fifi^>^aa sed
<^aa, fifi clcl: in sensu istius suppositionis (quae si gratuita est, tamen veri
similitudini non repugnat) dicere oportet, casum primum locum habere, quoties
attractio partium fluidi mutua maior sit quam duplum attractionis partium vasis
in fluidum; secundum, quoties prior attractio sit duplum posterioris; tertium,
quoties prior maior quidem sit posteriori, sed minor eius duplo; denique quartum,
quoties ambae attractiones sint aequales. Exemplum casus primi exhibet argen
tum vivum in vasibus vitreis.
32.
At quantus est valor anguli A in casu eo, ubi attractio vasis maior est
quam attractio partium fluidi mutua? Valor imaginarius, quem pro
formula sin-^A — ^ angulo A assignat, iam testatur, suppositionem aliquam
in tali casu non admissibilem subesse. Revera quoties suppositio li
mitationis superficiei T cum conditione minimi respectu functionis W consistere
nequit. Ubicunque enim limitem posueris, patet, si ultra hunc limitem cutem
fluidi tenuissimam expansam concipias, ita ut T capiat augmentum T', et proin
U augmentum huic proxime aequale, valorem functionis W assumere mutatio
nem sensibiliter aequalem quantitati negativae —[2 fi fi— 2aa)T'; quinadeo va
lorem ipsius W tam diu ulterioris diminutionis capacem manere, donec T' totam
superficiem vasis reliquam occupaverit. Valor mutationis —(2 fi fi— 2aa)T' eo
magis exactus erit, quo minor crassities accipiatur, et quatenus tantummodo de
valore expressionis W agitur, nihil impedit, quominus crassities usque ad eva
nescendum diminui concipiatur. Attamen cutis crassitiei evanescentis (probe di
stinguendae ab insensibili) nihil esset nisi fictio mathematica, figuraque spatii s
tali fictioni accommodata revera non differret ab ea, pro qua W in casu fi fi = a a
valorem minimum acquirit.
Sed panilo aliter res se habet in problemate nostro physico, ubi talis cutis
accessoria necessario gaudere debet certa crassitie , utut insensibili, quo aequili
brium consistere possit. Quoties talis pars adest, expressio W, uti in art. 18 do
cuimus, incompleta est, et denotata ea parte vasis, quam cutis tegit, per T',