4
THEORIA MOTUS CORPORUM COELESTIUM.
obsequi debere edocuit, quorum quidem motus a vi Solis tantum moderentur.
Scilicet observationum testimonio fretus Kepler cuiusvis planetae orbitam
ellipsem esse pronunciaverat, in qua areae circa Solem, focum alterum ellipsis
occupantem, uniformiter describantur, et quidem ita, ut tempora revolutionum
in ellipsibus diversis sint in ratione sesquialtera semiaxium maiorum. Contra
Newton, principio gravitationis universalis posito, a priori demonstravit, cor
pora omnia a Solis vi attractiva gubernata in sectionibus conicis moveri de
bere, quarum quidem speciem unam, ellipses puta, planetae nobis exhibeant,
dum species reliquae, parabolae et hyperbolae, pro aeque possibilibus haberi
debeant, modo adsint corpora Solis vi velocitate debita occurrentia; Solem
semper focum alterum sectionis conicae tenere; areas, quas corpus idem tem
poribus diversis circa Solem describat, his temporibus proportionales, areas
denique a corporibus diversis, temporibus aequalibus, circa Solem descriptas,
esse in ratione subduplicata semiparametrorum orbitarum: postrema harum
legum, in motu elliptico cum ultima Keplerì lege identica, ad motum para-
bolicum hyperbolicumque patet, ad quos haecce applicari nequit, revolutioni
bus deficientibus. lam filum repertum, quo ducente labyrinthum motuum co
metarum antea inaccessum ingredi licuit. Quod tam feliciter successit, ut
omnium cometarum motibus, qui quidem accurate observati essent, explicandis
sufficeret unica hypothesis, orbitas parabolas esse. Ita systema gravitationis
universalis novos analysi triumphos eosque splendidissimos paraverat; cometae
que usque ad illum diem semper indomiti, vel si devicti videbantur mox se
ditiosi et rebelles, frena sibi iniici passi, atque ex hostibus hospites redditi,
iter suum in tramitibus a calculo delineatis prosequuti sunt, iisdem quibus
planetae legibus aeternis religiose obtemperantes.
lam in determinandis cometarum orbitis parabolici ex observationibus
difficultates suboriebantur longe maiores, quam in determinandis orbitis ellip
ticis planetarum, inde potissimum, quod cometae per brevius temporis inter-
