238
THEORIA MOTUS CORPORUM COELESTIUM, LIBER II. SECTIO III.
teramve praeferamus. Sin yero observationibus singulis idem praecisionis gradus
haud attribuendus videtur, supponamus praecisionis gradum in singulis resp.
proportionalem aestimandum esse numeris e, e\ e", e" etc., i. e. errores his nu
meris reciproce proportionales in observationibus aeque facile committi po
tuisse; tum secundum principia infra tradenda valor medius maxime proba
bilis baud amplius erit medium arithmeticum simplex, sed
ecS -f- e'e'h'e"e"h" + e ,n e ,n V"etc.
ß ß _|_ ß f ß f —J— ß ,f ß ^ —|— ß f
' -{- etc.
Statuendo iam hunc valorem medium = A, pro ascensionibus rectis veris as
sumere licebit resp. a-j-3 — A, A, — A, a'"-f- S—A etc., tumque
arbitrarium erit, quanam in calculo utamur. Quodsi vero vel observationes
temporis intervallo nimis magno ab invicem distant, aut si orbitae elementa
satis approximata nondum innotuerant, ita ut non licuerit, horum deviationes
tamquam constantes pro observationibus cunctis spectare, facile perspicietur,
aliam hinc differentiam non oriri, nisi quod deviatio media sic inventa non
tam omnibus observationibus communis supponenda erit, quam potius ad tem
pus medium quoddam referenda, quod, perinde e singulis temporum momentis
derivare oportet, ut A ex singulis deviationibus, adeoque generaliter ad tempus
Si itaque summam praecisionem appetere pla-
eet-\- e'e't' -f- e"e"t" -f- e'"e"'t'"etc.
ee+e'e'+e"e"+e'
r + etc.
cet, pro eodem tempore locum geocentricum ex elementis computare, ac dein
ab errore medio A liberare oportebit, ut positio quam accuratissima emergat:
plerumque tamen abunde sufficiet, si error medius ad observationem tempori
medio proximam referatur. Quae hic de ascensionibus rectis diximus, perinde
de declinationibus, aut si mavis de longitudinibus et latitudinibus valent:
attamen semper praestabit, immediate ascensiones rectas et declinationes ex
elementis computatas cum observatis comparare; sic enim non modo calculum
magis expeditum lucramur, praesertim si methodis in artt. 53 — 60 expositis
utimur, sed eo insuper titulo illa ratio se commendat, quod observationes in
completas quoque in usum vocare licet, praetereaque, si omnia ad longitudines
et latitudines referrentur, metuendum esset, ne observatio quoad ascensionem
recte, quoad declinationem male instituta (vel vice versa) ab utraque parte
depravetur, atque sic prorsus inutilis evadat. — Ceterum gradus praecisionis
medio ita invento attribuendus secundum principia mox explicanda erit
= \j [ee-\- e'e'-\- e"e"-\- e'"e"-\- etc.), ita ut quatuor vel novem observationes aeque